Potrzebna szybka nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy

W Sejmie trwają prace nad ustawą o pomocy obywatelom Ukrainy. Konfederacja Lewiatan apeluje o szybkie przyjęcie rozwiązań przewidujących wydłużenie do 4 marca 2026 r. okresu legalnego pobytu w naszym kraju obywateli Ukrainy, a także przedłużenie ważności dokumentów pobytowych, których termin upłynął po 24 lutego 2022 roku.

- Ma to kluczowe znaczenie dla zapewnienia legalności pobytu i pracy Ukraińców. Opóźnienie w wejściu w życie nowelizacji ustawy, po wecie prezydenta, spowodowało powstanie niepewności zarówno wśród obywateli Ukrainy, jak i przedsiębiorców ich zatrudniających. Brak obowiązywania nowych przepisów przed 30 września br. naraża setki tysięcy osób na ryzyko znalezienia się w nieuregulowanym statusie od 1 października. W związku z powyższym apelujemy o możliwie najszybszą finalizację prac legislacyjnych nad przepisami - mówi Nadia Winiarska, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Konfederacja Lewiatan postuluje również dostosowanie polskiego ustawodawstwa do decyzji wykonawczej Rady UE, przedłużającej obowiązywanie ochrony czasowej, tak aby przepisy krajowe pozostawały w zgodzie z prawem unijnym i nie wymagały kolejnych nowelizacji.

A to oznacza przyjęcie rozwiązań obowiązujących także po 4 marca 2026 r. W przeciwnym razie w ciągu kilku miesięcy od wejścia w życie nowelizacji konieczne będzie ponowne rozpoczęcie procesu legislacyjnego. Taka sytuacja wiązałaby się z dodatkowymi kosztami, nadmiernym obciążeniem administracji oraz poczuciem niepewności prawnej.

- Aby uniknąć chaosu regulacyjnego i wzmocnić pewność prawa, właściwe byłoby równoczesne wydłużenie obowiązywania wszystkich rozwiązań specustawy dotyczącej prawa pobytu obywateli Ukrainy do daty wynikającej z decyzji Rady UE, tj. 4 marca 2027 roku - dodaje Nadia Winiarska.

Konfederacja Lewiatan zwraca także uwagę na propozycję dalszego zawieszenia terminów załatwiania przez wojewodów spraw administracyjnych. Przepis ten w praktyce prowadzi do szeregu niepożądanych skutków - zarówno dla cudzoziemców, jak i pracodawców, powoduje chaos decyzyjny i brak spójności działań organów administracji.

- W praktyce zawieszenie terminów postepowań oznacza odebranie cudzoziemcom środków prawnych służących przeciwdziałaniu bezczynności i przewlekłości postępowań, a także prawa do rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki - podkreśla Nadia Winiarska.

Obywatele Ukrainy wykazują wysoki poziom aktywności zawodowej - nawet 80% z nich jest aktywnych zawodowo, co jest jednym z najwyższych wskaźników wśród uchodźców wojennych w krajach OECD. Dziś stanowią oni ponad 65% wszystkich legalnie zatrudnionych cudzoziemców w Polsce. Brak rozwiązań prawnych zapewniających ciągłość pobytu i pracy dla obywateli Ukrainy może mieć bardzo poważne konsekwencje dla wielu branż, które od lat borykają się z deficytem pracowników, szczególnie w obliczu trudnej sytuacji demograficznej.

Konfederacja Lewiatan