Prywatność i sztuczna inteligencja w edukacji – XVI edycja programu „Twoje dane – Twoja sprawa”

22 i 23 października 2025 r. w siedzibie Urzędu Ochrony Danych Osobowych odbyła się konferencja szkoleniowa "Prywatność i sztuczna inteligencja w edukacji", inaugurująca XVI edycję programu "Twoje dane - Twoja sprawa". Wydarzenie zgromadziło nauczycieli, dyrektorów szkół, ekspertów, przedstawicieli administracji publicznej oraz instytucji wspierających program. XVI edycja programu koncentruje się na roli sztucznej inteligencji w edukacji i na tym, jak nowe technologie wpływają na prywatność uczniów, etykę nauczania oraz bezpieczeństwo danych w szkołach.

I dzień konferencji - "Sztuczna inteligencja i ochrona danych osobowych w edukacji"

Konferencję otworzył Prezes UODO Mirosław Wróblewski, podkreślając, że ochrona danych osobowych staje się jednym z filarów edukacji obywatelskiej. "Dla mnie, jako Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, działania edukacyjne są niezwykle ważną częścią naszej działalności. Program 'Twoje dane - Twoja sprawa' to przykład, jak konsekwentnie i z sukcesem budować świadomość o ochronie danych wśród najmłodszych" - powiedział Mirosław Wróblewskim, prezes UODO.

Prezes zaznaczył, że wprowadzenie od września 2025 r. zagadnień związanych z prywatnością i ochroną danych osobowych do podstawy programowej przedmiotów edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna to przełomowy moment. "To nie tylko zmiana formalna, ale symboliczna pokazuje, że ochrona danych jest wartością, której trzeba uczyć od najmłodszych lat" - dodał prezes UODO. W swoim wystąpieniu zwrócił również uwagę, że rozwój narzędzi opartych na sztucznej inteligencji wymaga nie tylko regulacji, ale też kształtowania postaw etycznych. "Ochrona danych to nie tylko prawo i technologia, to także troska o godność człowieka i odpowiedzialność za sposób, w jaki korzystamy z informacji" - podkreślił Mirosław Wróblewski.

Wśród gości specjalnych konferencji znaleźli się przedstawiciele instytucji publicznych zaangażowanych w rozwój bezpiecznej edukacji cyfrowej. Głos zabrała Monika Rosa, Przewodnicząca Komisji ds. Dzieci i Młodzieży Sejmu RP, która zwróciła uwagę na znaczenie edukacji o prywatności i bezpieczeństwie danych już od najmłodszych lat. Podkreśliła, że szkoła ma kluczową rolę w kształtowaniu postaw odpowiedzialności cyfrowej i empatii w świecie nowych technologii. Rzeczniczkę Praw Dziecka reprezentowała Katarzyna Hernandez, Dyrektorka Zespołu Edukacji Cyfrowej i Bezpieczeństwa w Sieci w Biurze Rzecznika Praw Dziecka. Zaznaczyła, że temat prywatności dzieci w internecie staje się jednym z najważniejszych wyzwań współczesnej edukacji i że biuro Rzecznika Praw Dziecka od lat wspiera działania UODO w ramach programu "Twoje dane - Twoja sprawa" jako jego patron honorowy.

Ważnym punktem programu konferencji było wystąpienie przedstawicielek Departamentu Inicjatyw Edukacyjnych, który odpowiada za organizację działań w ramach programu "Twoje dane - Twoja sprawa". Anna Dudkowska dyrektor Departamentu Inicjatyw Edukacyjnych UODO oraz Marta Mikołajczyk, koordynatorka programu przedstawiły założenia, plany bieżącej edycji oraz możliwe kierunki realizacji. Podkreśliły, że skuteczna edukacja o ochronie danych osobowych i prywatności dzieci wymaga przede wszystkim zaangażowania dorosłych - ich motywacji, świadomości i odpowiedzialności. Bez aktywnego udziału nauczycieli, rodziców i opiekunów nie sposób budować trwałych postaw cyfrowej odpowiedzialności. Anna Dudkowska zaznaczyła, że "temat ochrony danych osobowych może być omawiany na każdym przedmiocie w szkolnej edukacji - od języka polskiego po matematykę czy wf - oraz w ramach działań profilaktycznych. W dobie dynamicznego rozwoju technologii cyfrowych jest to nie tylko możliwe, ale konieczne". Marta Mikołajczyk z kolei zwróciła uwagę na znaczenie inspiracji w działaniach edukacyjnych, wskazując, że ochrona danych nie powinna wynikać z lęku czy desperacji, z powodu naruszeń prywatności lecz z wewnętrznej potrzeby troski o siebie i innych.

Uczestnicy konferencji wysłuchali szeregu wystąpień dotyczących nowych wyzwań edukacyjnych i technologicznych. Magdalena Bigaj z Instytutu Cyfrowego Obywatelstwa omówiła wyniki badań dotyczących wpływu sztucznej inteligencji na młodzież i nawyki cyfrowe uczniów. Wskazała, że technologia staje się nie tylko narzędziem, ale środowiskiem egzystencji, dlatego nauczyciele powinni rozwijać u uczniów umiejętność krytycznego korzystania z treści generowanych przez sztuczną inteligencję.

Paulina Dawidczyk, dyrektor Departamentu Skarg UODO, zaprezentowała dobre praktyki dotyczące przetwarzania danych w szkołach, zwracając uwagę na ochronę wizerunku uczniów w sieci, na zasady publikowania materiałów szkolnych oraz na bezpieczeństwo systemów elektronicznych. W dalszej części Piotr Otrębski z Ministerstwa Edukacji Narodowej przedstawił działania MEN w zakresie edukacji o danych osobowych, omawiając włączenie tych treści do programów nauczania. Podkreślił znaczenie współpracy między szkołami, urzędami i organizacjami społecznymi. Z kolei r. pr. Maciej Groń z NASK poruszył temat nadużyć związanych z udostępnianiem treści generowanych przez uczniów w internecie oraz kwestię odpowiedzialności nauczycieli i rodziców za edukację cyfrową. Maria Owczarek, dyrektorka Departamentu Współpracy Międzynarodowej UODO omówiła temat weryfikacji wieku użytkowników w serwisach internetowych oraz ochrony danych dzieci w grach i aplikacjach edukacyjnych.

Dyskusje towarzyszące prelekcjom pokazały, że szkoły coraz częściej podejmują tematykę etyki technologicznej i starają się łączyć ochronę danych z rozwojem kompetencji medialnych.

II dzień konferencji - " Prywatność ucznia w cyfrowym świecie.
Dobre praktyki w edukacji."

Drugi dzień konferencji otworzyła dr hab. Agnieszka Grzelak prof. ALK, zastępczyni Prezesa UODO, która podkreśliła znaczenie równowagi między rozwojem technologicznym a prawem do prywatności. "Sztuczna inteligencja to ogromna szansa dla edukacji, ale też test naszej odpowiedzialności. Wychowując młode pokolenie w świecie cyfrowym, musimy pokazywać, że prywatność to nie przeszkoda, ale wartość, którą warto chronić" - powiedziała zastępczyni Prezesa UODO. W swoim wystąpieniu zwróciła uwagę, że szkoły uczestniczące w programie UODO stają się nieformalnymi ambasadorami ochrony danych w lokalnych społecznościach.

Gościem specjalnym drugiego dnia pt. "Prywatność ucznia w cyfrowym świecie. Dobre praktyki w edukacji" była Katarzyna Lubnauer, wiceministra w Ministerstwie Edukacji Narodowej. "Nie ma wątpliwości, że szkoła ma fundamentalne znaczenie w uczeniu i zaszczepianiu dobrych praktyk wśród młodych osób między innymi tego, jak odpowiedzialnie postępować ze swoimi danymi oraz jak korzystać ze sztucznej inteligencji" - podkreśliła wiceministra. Dodała, że "Wydarzenie było okazją do podkreślenia roli szkoły w kształtowaniu świadomości uczniów w zakresie ochrony danych osobowych i prawa do prywatności. To również przestrzeń wymiany doświadczeń, inspiracji oraz praktycznych wskazówek do pracy z dziećmi i młodzieżą".

Podczas drugiego dnia konferencji omówiono praktyczne doświadczenia szkół uczestniczących w programie. Joanna Bochniarz, prezeska Fundacji Polskich Portów Lotniczych, zaprezentowała wystąpienie pt. "Uczeń jako współtwórca edukacji". Podkreśliła w nim znaczenie partnerskiego podejścia do ucznia w procesie dydaktycznym oraz rolę współpracy między instytucjami edukacyjnymi i administracją publiczną w rozwijaniu kompetencji cyfrowych młodych ludzi.

Następnie nauczyciele prezentowali projekty edukacyjne łączące ochronę danych z rozwojem kompetencji cyfrowych między innymi zajęcia z rozpoznawania treści generowanych przez AI, kampania o bezpieczeństwie w sieci oraz lekcje poświęcone etyce publikowania w internecie. Swoje doświadczenia przedstawiły m.in. dr Joanna Hałoń-Gnutek ze Szkoły Podstawowej nr 23 w Lublinie, laureatka Nagrody im. Michała Serzyckiego za działania edukacyjne, dr Adam Gogacz z Ośrodka Rozwoju Edukacji oraz przedstawicielki szkół nagrodzone w organizowanych przez Prezesa konkursach, Aleksandra Czarnobaj z Zespołu Szkół nr 1 w Kwidzynie oraz dyrektorka Izabela Ambrozik i Alicja Świątek ze Szkoły Podstawowej w Świbie. W panelu eksperckim Kamil Śliwowski, edukator kompetencji cyfrowych, wskazał na potrzebę uczenia rozróżniania treści tworzonych przez ludzi i przez algorytmy. Zwrócił uwagę, że rozwój AI wymaga refleksji etycznej, a szkoła powinna stać się miejscem, gdzie dzieci uczą się mądrze korzystać z nowych technologii, zamiast ich unikać. Uczestnicy zwracali uwagę, że edukacja o ochronie danych powinna być procesem obejmującym całą społeczność szkolną uczniów, nauczycieli i rodziców.

Program "Twoje dane - Twoja sprawa"

Program "Twoje dane - Twoja sprawa", realizowany przez Urząd Ochrony Danych Osobowych od 2009 r., to jedna z najdłużej prowadzonych inicjatyw edukacyjnych w Polsce. W ciągu piętnastu lat objął swoim zasięgiem tysiące szkół i przyniósł wymierne efekty w postaci wzrostu świadomości o ochronie danych wśród uczniów i nauczycieli. Tegoroczna, XVI edycja programu, skupia się na wyzwaniach związanych z rozwojem sztucznej inteligencji, odpowiedzialnym korzystaniu z nowych technologii i wzmacnianiu kompetencji cyfrowych młodych ludzi. "Program nie tylko uczy przepisów, ale też kształtuje postawy. Uczy, jak zachować prywatność w świecie, który coraz częściej domaga się naszych danych." - podkreśliła Agnieszka Grzelak, zastępczyni Prezesa UODO.

Konferencja "Prywatność i sztuczna inteligencja w edukacji" pokazała, że budowanie świadomości o ochronie danych osobowych wymaga współpracy administracji, szkół, rodziców i mediów. Uczestnicy podkreślali, że to właśnie dzięki takim inicjatywom jak "Twoje dane - Twoja sprawa" Polska staje się przykładem kraju, w którym edukacja o prywatności jest realnie włączana w system kształcenia. Wnioski z konferencji stanowią punkt wyjścia do dalszej pracy nad rozwojem materiałów dydaktycznych i szkoleń dla nauczycieli w ramach XVI edycji programu.

W tegorocznej edycji patronat medialny nad program "Twoje dane - Twoja sprawa" sprawują: Rzeczpospolita, rp.pl, Polska Agencja Prasowa (PAP), Prawo.pl, Głos Nauczycielski, ABI Expert, TiK w Edukacji, IT w Administracji, oraz Sekurak.pl.

Wszystkie szkoły zainteresowane udziałem w Programie zapraszamy do współpracy. Rekrutacja trwa do 31 października 2025 r.

Zapisy: Informacje ogólne - UODO

Kontakt: [email protected]