11/05/2025 | Press release | Distributed by Public on 11/06/2025 00:01
Op maandag 10 november herdenkt Rotterdam de grootste razzia van Nederland. 81 jaar geleden pakte de Duitse bezetter 52.000 mannen op in Rotterdam en Schiedam. Zij werden weggevoerd om dwangarbeid te verrichten.
8.000 Duitse soldaten omsingelden in de nacht van 9 op 10 november 1944 de stad. Pleinen en bruggen werden bezet. De toegangswegen naar de stad werden afgesloten, net als de telefoonlijnen. De volgende twee dagen, op 10 en 11 november, werden 52.000 mannen, tussen de 17 en 40 jaar oud, opgepakt in Rotterdam en Schiedam.
De opgepakte mannen werden vastgehouden op 11 verschillende verzamelpunten in de stad, zoals het belastingkantoor in de Puntegaalstraat, de tramremise aan de Kootsekade en De Kuip. Van hieruit werden zij voor dwangarbeid naar Duitsland en Oost-Nederland gedeporteerd. Dit was in het kader van de Arbeitseinsatz. Jonge mannen uit bezette gebieden werden verplicht ingezet in de oorlogseconomie van nazi-Duitsland, omdat de Duitse mannen in het leger nodig waren.
Zo'n 500 Rotterdamse en Schiedamse mannen overleefden dat niet. Zij stierven door uitputting, ziekte en oorlogsgeweld. Of ze werden doodgeschoten als ze probeerden te vluchten. Mannen die na de oorlog terugkeerden, zwegen vaak over de vreselijke dingen die zij hadden meegemaakt. Het trauma van de razzia werkt meerdere generaties door, tot de dag van vandaag.
In 2023 onthulde oud-burgemeester Aboutaleb het razziamonument op de Parkkade. Voor dit monument zette de stichting Razzia Monument Rotterdam zich in. De Parkkade ligt centraal tussen alle verzamelpunten waar opgepakte mannen in november 1944 naartoe zijn gebracht. René Versluis, initiatiefnemer en voorzitter van de stichting Razzia Monument Rotterdam: 'De razzia speelde zich af door heel de stad. Het monument staat daarom op een plek in het centrum, waar je de verbinding tussen Noord en Zuid ziet. Ook kwamen hier bij de Parkhaven veel mannen na de oorlog terug per boot. En om de hoek zie je ook een beetje Schiedam.'