Polska uruchamia Gaia AI Factory – nowy europejski ośrodek rozwoju zaufanej sztucznej inteligencji

Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie w zakresie Obliczeń Wielkiej Skali (EuroHPC JU) wybrało konsorcjum kierowane przez Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH do utworzenia Gaia AI Factory - nowoczesnej fabryki sztucznej inteligencji w Polsce.

Projekt i partnerzy

Projekt, o łącznym budżecie 70 mln euro, jest współfinansowany w równych częściach przez Polskę i Unię Europejską w ramach Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia w zakresie Obliczeń Wielkiej Skali, EuroHPC JU. Celem inicjatywy jest stworzenie infrastruktury i ekosystemu wspierającego rozwój zaawansowanych technologii sztucznej inteligencji, zgodnych z europejskimi wartościami zaufania, przejrzystości i odpowiedzialności.

Projekt Gaia AI Factory to przyspieszenie rozwoju i zwiększenie adopcji najnowocześniejszych technologii z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w Polsce. Obejmuje on rozbudowę infrastruktury superkomputerów, poszerzenie dostępu do repozytoriów wielkoskalowych danych, a także wzmacnianie umiejętności i kompetencji w zakresie AI poprzez szeroką ofertę szkoleń i usług doradczych oraz program rozwoju talentów. Działania będą ogniskowały się w trzech kluczowych obszarach - ochrona zdrowia, sektor kosmiczny oraz rozwój dużych modeli językowych (LLM).

Konsorcjum Gaia AI Factory składa się z wiodących instytucji badawczych, ekspertów dziedzinowych i partnerów technologicznych, reprezentujących grupy interesariuszy AI z całego kraju. Są to: Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet oraz Wydział Technologii Kosmicznych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe Politechniki Wrocławskiej, Centrum Informatyczne TASK Politechniki Gdańskiej, Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowe Centrum Badań Jądrowych, Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa NASK PIB, Ośrodek Przetwarzania Informacji OPI PIB, Sano - Centrum Zindywidualizowanej Medycyny Obliczeniowej - Międzynarodowa Fundacja Badawcza, Małopolskie Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Matki i Dziecka oraz Krakowski Park Technologiczny.

Prace kierowanego przez ACK Cyfronet AGH konsorcjum Gaia AI Factory odbywają się ze skoordynowanym wsparciem kilku kluczowych ministerstw: Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Cyfryzacji, Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Polski wkład finansowy w projekt pochodzi ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwa Cyfryzacji.

Infrastruktura obliczeniowa dla sztucznej inteligencji

Polska Fabryka AI ma stać się krajowym centrum doskonałości, oferując najnowocześniejszą infrastrukturę do obsługi zaawansowanych zadań związanych ze sztuczną inteligencją. Jej sercem będzie nowy superkomputer zoptymalizowany pod kątem obliczeń AI, umożliwiający trenowanie, testowanie i wdrażanie modeli sztucznej inteligencji na dużą skalę. System ma sprostać zarówno obecnym, jak i przyszłym przypadkom użycia, zapewniając ponad tysiąc akceleratorów GPU do treningu i uruchamiania modeli sztucznej inteligencji. Superkomputer Gaia AI osiągnie moc obliczeniową kilkukrotnie większą od najszybszego obecnie w Polsce Heliosa. Warto podkreślić, że tak jak Helios, będzie zlokalizowany w Krakowie, zarządzany przez Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH oraz ściśle zintegrowany z krajową Infrastrukturą PLGrid, co pozwoli wykorzystać dotychczasowe doświadczenia i know-how polskich podmiotów.

Marek Magryś, dyrektor ACK Cyfronet AGH podkreśla:

Nowe możliwości dla społeczeństwa i gospodarki

Gaia AI Factory to nie tylko infrastruktura, ale także platforma współpracy między nauką, przemysłem i sektorem publicznym. Będzie oferować zestaw narzędzi i usług wspierających cały cykl życia projektów AI - od przygotowania danych, przez trenowanie modeli, aż po ich wdrożenie. Dzięki nowej infrastrukturze i współpracy nauki z biznesem szybciej powstaną rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji, które przyspieszą prowadzenie badań naukowych, ułatwią codzienne życie, poprawią jakość usług publicznych i przyspieszą rozwój gospodarki.

Przykłady praktycznych korzyści:

• zdrowie: szybsza i dokładniejsza diagnostyka obrazowa, analiza danych medycznych, spersonalizowane terapie i wsparcie lekarzy w podejmowaniu decyzji;
• bezpieczeństwo i administracja publiczna: inteligentne systemy analizy danych pomagające szybciej reagować na zagrożenia, usprawnienie obsługi obywateli w urzędach, tłumaczenia wielojęzyczne w usługach publicznych;
• edukacja: dostęp do otwartych narzędzi AI i szkoleń pozwalających rozwijać kompetencje cyfrowe oraz rozwijać talenty niezbędne do rozwoju nowoczesnej gospodarki opartej o wiedzę;
• środowisko i przestrzeń kosmiczna: analiza danych satelitarnych w celu monitorowania zmian klimatu, jakości powietrza oraz klęsk żywiołowych;
• gospodarka: wsparcie dla start-upów i firm w tworzeniu nowych produktów i usług opartych na sztucznej inteligencji - od przemysłu po sektor kreatywny.
  

W praktyce, Gaia AI Factory ma sprawić, że rozwiązania AI staną się bardziej dostępne, bezpieczne i etyczne, a Polska stanie się miejscem, gdzie można rozwijać innowacje w oparciu o najnowocześniejszą infrastrukturę w Europie. W ramach projektu odbędzie się szereg szkoleń i warsztatów, które pomogą uczestnikom zdobyć nowe umiejętności i podnieść poziom kompetencji cyfrowych.

Ekosystem innowacji i przyszłość AI w Polsce

Gaia AI Factory będzie ściśle współpracować z PIAST AI Factoryw Poznaniu oraz LUMI AI Factoryw Finlandii, tworząc zintegrowany, rozproszony ekosystem dla rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce i w całej Europie. Bezpośredni dostęp do trzech Fabryk AI przyspieszy adopcję sztucznej inteligencji, będzie wspierać innowacje cyfrowe i zapewni Polsce pozycję kluczowego gracza w europejskim krajobrazie sztucznej inteligencji.

Gaia AI Factory realizuje cele programów Cyfrowa Europa (Digital Europe Programme), Horyzont Europa (Horizon Europe) oraz AI Continent Action Plan, wzmacniając europejskie zdolności w zakresie rozwoju zaufanej, konkurencyjnej i suwerennej sztucznej inteligencji.

Gaia AI Factory stanie się środowiskiem akceleracyjnym i testowym dla kolejnych projektów rozwojowych w obszarze AI, w tym AI Gigafactories. Przygotuje grunt pod olbrzymie wymagania sprzętowe, a także tworzenie i ewaluację nowych modeli oraz aplikacji, które w przyszłości mogą być skalowane do szerszych środowisk. Gaia to również szansa na weryfikację transferu wiedzy, rozwój zasobów talentów oraz budowanie połączeń w ekosystemie, które są niezbędne do wdrażania przemysłowych Gigafabryk AI.

Gaia AI Factory nie tylko wzmacnia pozycję Polski w europejskim ekosystemie AI, ale także stanowi fundament dla przyszłych inicjatyw, umożliwiając skalowanie obliczeń i rozwój zaawansowanych modeli językowych oraz aplikacji AI.

Dodatkowe informacje: Oficjalny komunikat EuroHPC JU nt. zatwierdzenia kolejnych lokalizacji Fabryk AI w Europie